صنعت قطعه‌سازی، ستون فقرات صنعت خودرو است؛ جایی که فناوری، کیفیت، هزینه و بهره‌وری به‌طور مستقیم سرنوشت رقابت‌پذیری کشورها را رقم می‌زند. نگاهی به تجربه‌ی ترکیه نشان می‌دهد که این کشور طی سه دهه گذشته مسیر متفاوتی از ایران پیموده و با ترکیب هوشمندانه‌ای از سیاست‌گذاری صنعتی، پیوند با زنجیره جهانی و تربیت بنگاه‌های چابک و صادرات‌محور، توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بازیگران جدی بازار اروپا تثبیت کند.

هفتم آبان، روز بزرگداشت کوروش کبیر، یادآور اندیشه‌ای است که در آن حکمرانی با خرد، اعتماد و آینده‌نگری معنا می‌یافت. کوروش نه تنها بنیان‌گذار نخستین دولت منسجم در تاریخ ایران بود، بلکه الگویی از مدیریت انسان‌محور و تاب‌آور را در دشوارترین شرایط تاریخی به‌جا گذاشت. در روزگاری که ایران با بحران‌های سیاسی و اقتصادی روبه‌روست، بازخوانی منش و اندیشه‌ی او بیش از هر زمان دیگری ضروری است. او باور داشت که قدرت پایدار از عدالت و خرد به‌دست می‌آید، نه از فشار و ترس ـ همان نگاهی که امروز در اقتصاد و صنعت نیز باید احیا شود.

این نوشتار که از آسیب‌شناسی تا ارائه راه‌حل‌های کاربردی را در بر می‌گیرد، به این پرسش بنیادین می‌پردازد که کدام ابعاد تاب‌آوری باید در کانون توجه و اولویت‌بندی راهبردی برای تقویت ظرفیت‌های سازمانی قرار گیرند؟  از آنجا که نقطه آغازین تقویت تاب‌آوری برای هر سازمان بر اساس زمینه فعالیت و موقعیت آن متفاوت است، این فرآیند طبیعتی چندوجهی دارد. از این رو، نوشتار حاضر چارچوبی علمی و کاربردی برای معماری نوین تاب‌آوری ملی خودروسازی پیشنهاد می‌کند تا زمینه را برای گفتمان‌های سازنده و سیاست‌گذاری‌های مؤثر همه ذینفعان در این خصوص فراهم آورد.

صنعت خودروی ایران طی نیم‌قرن اخیر با تغییرات فناورانه، اقتصادی و مدیریتی متعددی مواجه بوده است. در این مسیر، عوامل بیرونی مانند محدودیت‌های واردات، نوسانات ارزی، و سیاست‌های صنعتی بر عملکرد شرکت‌ها تأثیرگذار بوده‌اند. با وجود این، تاریخ نشان داده است که موفقیت یا شکست شرکت‌ها اغلب نه تنها به توان تولید و فناوری، بلکه به «انتخاب درست محصول در زمان مناسب» بستگی دارد. نمونه‌های متعددی از خودروهایی که با کیفیت فنی خوب اما انتخاب نامناسب، فروش پایینی داشتند، در بازار ایران وجود دارد.

با فعال شدن دوباره مکانیسم ماشه، اقتصاد ایران در برابر دور تازه‌ای از فشارهای بیرونی و نااطمینانی قرار گرفته است. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که اگرچه اقتصاد کشور آسیب‌پذیر بوده، اما در عین حال توانسته به تدریج خود را با شرایط محدودیت تطبیق دهد. با این حال، مسیر پیش‌رو نیازمند تصمیم‌های تازه‌ای است. چهار پرسش کلیدی در مرکز این تحولات قرار دارد که پاسخ به آن‌ها می‌تواند نقشه راه اقتصاد ایران در سال‌های آینده باشد.

تولید در ایران امروز در نقطه‌ای بحرانی قرار دارد؛ نقطه‌ای که نه تنها محدودیت‌های بین‌المللی، بلکه کمبود هماهنگی در سیاست‌گذاری داخلی، توان رقابتی فعالان اقتصادی را به شدت کاهش داده است. تحریم‌ها، محدودیت در واردات مواد اولیه و تجهیزات، ناترازی انرژی، مشکلات زیرساختی و کمبود نقدینگی، تولیدکنندگان را در شرایطی قرار داده که هر تصمیم استراتژیک با ریسک بالا همراه است.

پایان ثبت‌نام مرحله جدید فروش محصولات ایران‌خودرو بار دیگر چالش‌های ساختاری تصمیم‌سازی در صنعت خودرو را نمایان کرد. طبق آمار رسمی، در این طرح بیش از ۵ میلیون و ۶۵۵ هزار نفر برای خرید تنها ۷۳ هزار دستگاه خودرو ثبت‌نام کرده‌اند. این در حالی است که حدود ۹۰ درصد از متقاضیان در گروه عادی قرار دارند، اما سهم اختصاص‌یافته به آنان تنها ۳۰ درصد از کل عرضه است؛ به بیان دیگر، شانس موفقیت برای هر متقاضی عادی کمتر از ۰.۵ درصد برآورد می‌شود.

در روزهایی که واگذاری سهام خودروسازان دوباره به تیتر نخست رسانه‌ها بازگشته، نامی قدیمی و جنجالی بار دیگر بر سر زبان‌هاست: بابک زنجانی. مردی که در دهه‌ی نود شمسی، نماد اقتصاد سایه و پرونده‌های کلان نفتی شد، حالا برخی زمزمه‌ها از تمایل یا تلاشش برای ورود به صنعت خودرو سخن می‌گویند. اما آیا چنین بازگشتی ممکن و اصولاً موجه است؟

صنعت خودروی ایران پس از برجام هر روز بحرانی‌تر شد و حالا با شوک جنگ و مکانیسم ماشه روبه‌روست. در همین راستا، اندیشکده خودرو نشستی با عنوان «استراتژی صنعت خودرو در سایه جنگ» برگزار کرد تا به ارائه یا دست‌کم طرح بحث درباره یک نقشه راه در این شرایط بحرانی بپردازد.  این همایش که در سالن اندیشکده خودرو واقع در موزه تاریخی برگزار شد، میزبان فعالان صنعت خودرو از جمله قطعه‌سازان و خودروسازان بود و همچنین با حضور نمایندگانی از مجلس، شورای رقابت و وزارت صمت همراه شد؛ نشستی که هدف آن گردآوردن تمامی طرف‌های درگیر در صنعت خودرو زیر یک سقف برای هم‌اندیشی و یافتن راهی جهت برون‌رفت از وضعیت کنونی بود.

صنعت خودرو ایران در شرایط کنونی با مجموعه‌ای از چالش‌های پیچیده روبرو است؛ از تحریم‌های بین‌المللی و فشارهای اقتصادی گرفته تا مشکلات داخلی و ناپایداری سیاست‌های صنعت خودرو. همایش «استراتژی صنعت خودرو در سایه جنگ» با هدف بررسی وضعیت فعلی و ارائه راهکارهای عملیاتی برگزار شد. این همایش فرصتی بود برای گردهمایی سیاست‌گذاران، تولیدکنندگان و کارشناسان جهت تحلیل مشکلات و ارائه پیشنهاداتی برای نجات و توسعه این صنعت استراتژیک.

چهارمین ارائه‌دهنده رویداد «هوش مصنوعی: کلید ورود به آینده»، دکتر الهام سرائی‌نیا، مشاور صنعت و مدرس دانشگاه، به بررسی آینده هوش مصنوعی با تمرکز بر دیدگاه‌های جفری هینتون و برخی دیگر از پژوهشگران برجسته این حوزه می‌پردازد. او به استعفای جفری هینتون از گوگل اشاره می‌کند؛ هینتون در متن استعفایش نگرانی خود را درباره رشد سریع هوش مصنوعی و ورود به عصر تکینگی ابراز می‌کند.

در نشست خصوصی سازی در صنعت خودرو، کارشناسان پیش نیازهای خصوصی سازی و پیامدهای خصوصی سازی بدون ایجاد بازار آزاد را مورد نقد و بررسی قرار داده و با تاکید بر اینکه موفقیت خصوصی سازی وابستگی عمیقی به وجود یک بازار رقابتی و قوانین حمایتی دارد، اعلام کردند: خصوصی سازی بدون بازار آزاد تنها یک تغییر مالکیت صوری است که اغلب به جای حل مشکلات به ایجاد انحصارهای خصوصی فساد و ناکارآمدی های جدید منجر می شود.

دومین نشست تخصصی اندیشکده خودرو با عنوان «از جاده مخصوص تا ایستگاه شریف» روز گذشته با حضور مهندس فداکار، از دانش‌آموختگان دانشگاه شریف و از مدیران و صاحب‌نظران باسابقه صنعت خودرو، در مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. این برنامه با هدف بررسی روند تاریخی، ساختار فعلی و چالش‌های بنیادین صنعت خودرو در ایران برگزار شد و با استقبال دانشجویان و فعالان حوزه صنعت همراه بود.

اولین رویداد هوش مصنوعی با عنوان «کلید ورود به آینده» با میزبانی معاونت پژوهشی دانشگاه شاهد و همکاری اندیشکده خودرو و سایر نهادهای مرتبط، با موفقیت برگزار شد. این رویداد با هدف بررسی نقش و اهمیت هوش مصنوعی در صنایع مختلف و ایجاد بستری برای تبادل نظر بین متخصصان، مدیران و علاقه‌مندان به این حوزه برگزار گردید. این رویداد شامل چهار پنل سخنرانی و تخصصی بود. در این پنل‌ها، موضوعات متنوعی از جمله کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت خودرو، بانکداری،... و با حضور و سخنرانی مدیرعامل‌های پلتفرم‌های نکسترا، فلوچت، اسنپ‌فود، آی سپاس، دیجی نکست، مکتب شریف و سایر حوزه‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

عصر یک روز بهاری، در فضایی آکنده از شور و اشتیاق دانشجویی، مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف میزبان یک گفتگوی داغ و پرمخاطب بود.  موضوع؟ واردات خودرو، این کلیدواژه‌ی پر مناقشه که همواره قلب تپنده‌ی صنعت خودروی کشور را به چالش کشیده است. کافه مملو از دانشجویان و فعالان عرصه‌ی خودرو بود؛ جوانانی که با نگاهی پرسشگر و دلی پر امید، در پی یافتن پاسخ‌هایی برای ابهامات و چالش‌های موجود بودند. در این میان، چهره‌های آشنایی از کارشناسان خبره نیز به چشم می‌خورد که خود، گواهی بر اهمیت و حساسیت موضوع داشت.

اندیشکده خودرو به مناسبت بزرگداشت روز مهندسی چهارم اسفند ماه همایشی را با حضور دانشجویان برتر رشته‌های مهندسی در سالن همایش شهید سلیمانی شرکت پارس خودرو برگزار کرد. بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در ابتدا شرکت‌های: سایپا؛ پارس خودرو؛ ایران خودرو؛ بهمن موتور و شرکت برنز از گروه آذین خودرو پذیرای گروه‌های دانشجویی بودند؛ دانشجویان در این بازدید با توانمندی‌های خودروسازان آشنا شدند و پس از برنامه بازدید و پذیرایی به سالن همایش شرکت پارس خودرو آمدند.

«اخیرا مطالعه‌‌‌ای درباره چالش‌‌‌های صنعتی شدن انجام شده که بخشی از آن بر یادگیری از تجربیات جهانی متمرکز بوده است. بر اساس این پژوهش، از سال ۲۰۰۰ به بعد، تعداد کشورهایی که رشد اقتصادی ۵ درصدی را تجربه کردند، افزایش یافت و به ۶۰ کشور رسید، اما پس از مدتی کاهش پیدا کرد. ما در این مطالعه تلاش کردیم ببینیم این کشورها چه اقداماتی انجام داده‌‌‌اند که چنین دستاوردی داشته‌‌‌اند و عوامل موفقیت آنها تا چه اندازه مشترک بوده است.»

دکتر محمود سریع‌القلم، در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴» با موضوع «روندهای اقتصاد سیاسی بین‌المللی در سال ۲۰۲۵» سخنرانی کرد. بر اساس سخنان او در‌حال‌حاضر رویکرد دولت ترامپ در مواجهه با ایران آن است که از طریق صفر کردن درآمدهای نفتی و سرمایه‌گذاری خارجی، ایران را ورشکسته کند. با‌این‌حال در جهان امروزی مذاکرات سیاسی به‌تنهایی به جایی نخواهد رسید و جهان امروز قفل کردن اقتصادها در یکدیگر است. برای مثال قفل کردن اقتصادها در زمینه محل مناقشه ایران و آمریکا می‌تواند سرمایه‌گذاری آمریکا از طریق یک کنسرسیوم در فعالیت‌های انرژی اقتصاد ایران باشد.

خودروهای برقی و گسترش حمل‌ونقل برقی، نقش محوری در زمینه استفاده از انرژی‌های نوین دارد. بر این اساس از سال ۲۰۱۰ میلادی در برنامه جامعی تمام خودروسازان مطرح جهان برای کاهش آلودگی ‌هوا و در کل حفظ محیط‌زیست، درصدد گسترش سبد محصولات پاک و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر الکتریکی برآمدند. این مسیر به‌حدی جدی شده که در ۶ سال اخیر، خودروسازان داخلی نیز به‌آن ورود کرده‌اند. بر این اساس روز دوشنبه، ۱۰ دی‌ماه سال جاری همایش «آینده ‌فروشی در جاده مخصوص (گفتمانی در باب خودروهای برقی)» در محل اندیشکده خودرو برگزار شد. در ادامه گزارشی از برگزاری این همایش می‌خوانید.

علیرضا ساعدی، اقتصاددان در همایش چالش‌های صنعتی شدن ایران گفت: جلوه بیرونی فعالیت صنعتی در بنگاه صنعتی است، اما صنعتی شدن در سپهری به وسعت همه ظرفیت‌‌‌های فرهنگی، اجتماعی سیاسی و اقتصادی جامعه در یک‌‌‌سو و نظام حکمرانی در سوی دیگر به وقوع می‌‌‌پیوندد. همراهی و هم‌‌‌جهتی وجوه مختلف حکمرانی در کشورهای در حال توسعه و کیفیت حکمرانی، مهم‌ترین عامل صنعتی‌شدن بوده است. اعمال حمایت‌‌‌های اجتماعی درجهت بهبود فقر و کاهش نابرابری، وجه دیگری از کارکرد نظام حکمرانی در فراهم‌‌‌آوری شرایط پایانی توسعه صنعتی است.

نشست ارائه‌ی گزارش سالانه‌ی شرکت «کروز» برای سال ۱۴۰۳، فرصتی بود برای مرور دستاوردهای یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین بازیگران صنعت خودروی ایران. از پیام بنیان‌گذاران تا سخنان مدیرعامل، از زنجیره‌ی تأمین تا خطوط تولید، و از نوآوری‌های فنی تا همکاری با شرکای تجاری؛ هر بخش این همایش کوشید تا تصویری جامع از مسیر رشد و پایداری این شرکت ارائه دهد.

در شرایط حساس کنونی و در آستانه تحولات مهم اقتصادی، اندیشکده خودرو با همکاری شرکت سایپا و انجمن قطعه‌سازان همگن تهران برگزار می‌کند: نشست نخبگانی «پس از ماشه» با حضور جمعی از اساتید برجسته اقتصاد و صنعت کشور. این همایش فرصتی است برای گفت‌وگوی مستقیم میان نخبگان اقتصادی، مدیران بنگاه‌ها و سیاست‌گذاران درباره آینده اقتصاد و صنعت ایران در مسیر نو.

در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی صنعت خودروی کشور، اندیشکده خودرو مفتخر است همایش «استراتژی صنعت خودروی ایران در سایه جنگ؛ نجات یا نابودی» را برگزار کند. این رویداد بزرگ علمی و تخصصی روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ از ساعت ۱۴ الی ۱۸ در محل موزه خودروی ایران برگزار می‌شود و محلی برای تلاقی اندیشه‌ها و تصمیم‌سازی‌های کلان در حوزه صنعت خودرو خواهد بود. در این همایش، نمایندگانی از وزات صمت؛ نمایندگان مجلس، مدیران عامل خودرو سازان و قطعه‌سازان، نخبگان صنعتی و اقتصادی و کارشناسان برجسته کشور به بررسی ابعاد مختلف صنعت خودرو، چالش‌ها، فرصت‌ها و آینده این صنعت در شرایط کنونی داخلی و بین‌المللی خواهند پرداخت.

در شرایطی که صنعت خودروی ایران با چالش‌های پیچیده‌ای چون تحریم‌های بین‌المللی، بحران‌های منطقه‌ای، فشارهای اقتصادی و ناکارآمدی‌های ساختاری مواجه است، به‌زودی کنفرانسی تخصصی با محوریت بررسی استراتژی‌های نجات این صنعت در بستر بحران توسط اندیشکده خودرو و رسانه دنیای خودرو برگزار خواهد شد.

در راستای انعقاد تفاهم‌نامه فی‌مابین «اندیشکده خودرو» به‌عنوان یکی از پیشتازان بخش خصوصی در حوزه تحول دیجیتال صنعت خودرو و زنجیره تأمین خودروسازی، با «انجمن مدیریت ایران» اقدام به مشارکت در رویداد «چهارمین کنفرانس ملی تحول دیجیتالی با رویکرد معماری دیجیتال سازمان» در محل دانشگاه خاتم و با مشارکت «دانشگاه خاتم» و «انجمن مدیریت ایران» در تاریخ‌های ۱۴ و ۱۵ مردادماه ۱۴۰۳ نموده است.

در راستای ارتقاء سطح علمی، پژوهشی و اجرایی مدیران صنعت کشور، تفاهم‌نامه‌ای میان «اندیشکده خودرو»  (www.autott.ir)  و انجمن مدیریت ایران (www.iranmanagement.net)  به امضا رسید.

منوچهر غروی، یکی از چهره‌های تأثیرگذار در صنعت خودروی ایران، به عنوان مدیرعامل اسبق ایران خودرو و سایپا، نقش قابل توجهی در تحولات این صنعت داشت. او عصر دیروز پس از تحمل یک دوره بیماری جان به جان آفرین تسلیم کرد، مدیریت او، که همزمان با تحولات اقتصادی و سیاسی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ شمسی همراه بود.

بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو در روز 8 خرداد ماه آغاز به کار خواهدکرد. این رویداد بزرگ که یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های صنعت خودروسازی و قطعات خودرو در سطح بین‌المللی به‌شمار می‌رود، فرصتی بی‌نظیر برای معرفی جدیدترین محصولات، تکنولوژی‌ها و نوآوری‌ها در زمینه تولید و تامین قطعات خودرو فراهم می‌آورد. در نخستین روز از نمایشگاه قطعات خودرو، چهار رویداد مهم و کلیدی برگزار خواهد شد.

«اندیشکده خودرو» با افتخار اعلام می‌کند که در چارچوب بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو، مجموعه‌ای از رویدادهای تخصصی و نوآورانه با حضور اساتید، متخصصان و فعالان حوزه‌های مختلف صنعت خودرو برگزار خواهد نمود. این رویداد چهارروزه، فرصتی ارزشمند برای معرفی فناوری‌های نوین، تبادل دانش فنی و ایجاد ارتباط مستقیم میان صنعتگران، پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان است.

اندیشکده خودرو با افتخار دومین برنامه از سلسله نشست‌های «از جاده مخصوص تا ایستگاه شریف» را برگزار می‌کند. این برنامه با هدف ایجاد ارتباط مؤثر بین دانشگاه و صنعت خودرو و آشنایی مدیران صنعتی با ظرفیت‌های دانشگاهی و آگاهی دانشجویان از توانمندی‌های صنعت خودرو طراحی شده است.

بسیج دانشجویی ومرکز نوآوری وکارآفرینی دانشگاه شاهدبرگزار می‌کند: اولین رویدادآینده و کاربردهوش مصنوعی دردانشگاه شاهد

از صنعت خودرو چه می‌دانیم؟ در طول چند دهه گذشته چه آورده‌ای داشته است؟ آیا توانسته از توانمندی دانشگاه‌ها بهره‌مند شود؟ دانشجویان چه کمکی می‌توانند به این صنعت بکنند؟ این سوالات زمینه‌ای فراهم کرد که «اندیشکده خودرو» بتواند بستری برای تعامل و گفتگوی بیشتر بین دانشگاه و زنجیره فعالین کسب و کار خودرویی کشور بیابد در همین مسیر با هماهنگی صورت گرفته میان «مرکز کارآفرینی دانشگاه شریف» و «اندیشکده خودرو» برگزاری سلسله گفتگوهایی میان مدیران کسب و کار صنعت خودرویی کشور و اساتید و دانشجویان دانشگاه شریف برنامه‌ریزی گردید.

با توجه به استقبال گسترده از فراخوان اندیشکده خودرو در بزرگداشت روز مهندس (4 اسفندماه) به اطلاع می‌رساند نظر به افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان؛ محل برگزاری همایش به شرکت پارس خودرو تغییر یافت. به گزارش روابط عمومی اندیشکده خودرو؛ در پی استقبال گسترده دانشجویان از فراخوان روز مهندسی و به منظور ایجاد بستری برای معرفی توانمندی‌های صنعت خودروسازی محل برگزاری همایش به شرکت پارس خودرو منتقل گردید.

مهندسی یا engineering دانشی است که از شناخت اطراف و طبیعت آغاز می‌شود و به ساخت ابزار و ماشین‌ها و مواد و مصالح و هرچیزی که فکرش را بکنید منتهی می‌شود. در واقع مهندسی یعنی اینکه نیازهای خود را با استفاده از قوانین طبیعت و علوم مختلف و ساخت ابزارهای دلخواه برطرف نماییم.

اندیشکده خودرو با همکاری دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران در هفتمین روز بهمن‌ماه گفتمان بین‌بخشی در موضوع خودرو، حمل‌ونقل و پیامدهای سلامت را برگزار کردند. در این همایش ابتدا دکتر حسنوند در خصوص وضعیت ایران در آلودگی هوا اشاره کرد و سپس در خصوص اثرات آلودگی بر سلامت انسان‌ها سخن گفت.

روز یکم بهمن ماه در سالن همایش اندیشکده خودرو مدیران گرد هم آمدند تا در خصوص اهمیت گزارش پایداری به گفتگو بپردازند؛ واقعیت این است که امروزه جوامع دستخوش تغییرات مهمی از جمله تقاضای فزاینده برای شفافیت از سوی برندها و کسب و کارها شده‌‌‌اند. بنابراین برای کسانی که مایل به حفظ بلند‌مدت مشتریان و کارکنان خود هستند، پایبندی به ارائه گزارش پایداری یک ضرورت است. مشتریان، کارکنان و ذی‌نفعان آنها می‌‌‌خواهند این اطمینان را داشته باشند که شرکت‌هایی که از آنها حمایت می‌کنند، نه تنها در کلمات، بلکه از نظر اعمالشان نیز قابل اعتماد هستند.